سونوگرافی یکی از روش های تصویر برداری است که تقریبا هیج ضرری برای بدن ندارد و به آن اولترا سونوگرافی ultrasonography هم می گویند .
همانطور که می دانیم در روش های تصویر برداری با اشعه ایکس مانند رادیوگرافی ساده یا سی تی اسکن بدن تحت تابش مقدار معینی از اشعه بونیزان قرار می گیرد ولی در سونوگرافی از اشعه ایکس استفاده نمی شود . امواج مورد استفاده در سونوگرافی از جنس امواج صوتی و در واقع صدا هستند که ضرری برای بدن ندارد این ها امواج فرا صوتی هستند و جنس آنها دقیقا مانند صدا است ولی به علت بالا بودن فرکانس آنها قابل شتیدن توسط گوش انسان نیستند با این حال خواص صوت و صدا دارند یعنی در برخورد با موانع منعکس می شوند
سونوگرافی روش تصویر برداری دردناکی نیست و در حین انجام آن بیمار احساس ناراحتی نمی کند .
در سونوگرافی بیشتر بافت های نرم اندام دیده شده و بررسی می شوند پس سونوگرافی روش مناسبی برای تشخیص مشکلات استخوان نیست ولی با آن می توان بعضی مشکلات عضلات رباط ها و تاندون ها و بسیاری بافت های دیگر را بررسی کرد .
سونوگرافی ممکن است یصورت دو بعدی و یا سه بعدی باشد همچنین می نوان تصویر سونوگرافی اندام در حال حرکت و فعالیت دید . سونوگرافی قلب را اکوکاردیوگرافی می نامند .
نوع خاصی از سونوگرافی به نام سونوپرافی داپلر وجود دارد این روش تصویر برداری بر اساس پدیده داپلر کار می کند و هدف از انجام آن بررسی میزان و سرعت جریان خون در وریدها و شربان های بدن است . این روش بیشتر برای بررسی احتمال لخته شدن در وریدهای عمقی ساق پا استفاده می شود .
ندولهای تیروئید پدیده شایعی در جمعیت كشور ما می باشد و معمولا بوسیله اولتراسونوگرافی میزان تشخیص بطور قابل توجهی افزایش می یابد. الاستوگرافی تیروئید یك تكنیك التراسونوگرافی برای ارزیابی سفتی ندولهای تیروئید با فرض اینكه ندولهای بدخیم سفت تر از ندولهای خوش خیم هستند، به عنوان یك شاخص كه آیا یك ندول خوش خیم و یا بدخیم است می باشد.الاستوگرافی تكنیكی جدید است كه ارزیابی قابل مشاهده از نظر درجه سفتی ضایعات را فراهم می نماید.
Fine Needle Aspiration (FNA ) روش استاندارد طلایی برای افتراق ضایعات خوش خیم از بدخیم تیروئید بوده و اطلاعات مفید تشخیصی را در حدود 80% موارد ندولهای منفرد نتیجه می دهد. تعداد FNA در سالهای اخیر بدلیل بالا بودن میزان تشخیص ندول تیروئید بوسیله اولتراسوند افزایش یافته است. امید است كه با استفاده از الاستوگرافی تیروئید و بررسی بوسیله داپلر انجام FNA غیر ضروری در جمعیت مورد مطالعه كاهش یابد.
الاستوگرافی از التراسوند برای ارزیابی الاستیسیته بافت استفاده نموده و پتانسیل لازم برای تشخیص سرطان در ندولهای منفرد تیروئید را دارد. میانگین شاخص الاستیسیته (EI ) تیروئید نرمال برابر 15.9 kpa می باشد. در صورتیكه میانگین EI برای ندولهای بدخیم 157.2 kpa است. (محدوده 30 تا 356kpa ) و در ندولهای خوش خیم 36.4 kpa (محدوده 0 تا 200 kpa )
اخیرا، الاستیسیته بین 1 تا 3 درجه بندی می شود، و عدد كمتر نشانگر الاستیسیته بیشتر است، برای ارزیابی بیشتر ندولهایی كه بوسیله FNA قابل تشخیص نیشتند، مفید تر گزارش شده است. ندولهای بدخیم (با درجه 2 یا 3) سفت تر و ندولهای خوش خیم نرم تر (با درجه 1 یا 2) می باشند .
– سونوگرافی داپلر
– داپلر عضو شکمی ( داپلر کبد ، داپلر شکم ، داپلر لگن ، داپلر کلیه )
– داپلر اندام فوقانی و اندام تحتانی بدن
– داپلر کارونید
– داپلر حاملگی ( داپلر جفت و جنین )
– داپلر واژینال
– داپلر بیضه
– داپلر آلت تناسلی با تزریق
– سونوگرافی تعیین بارداری
– غربالگری مرحله اول NT
– غربالگری مرحله دوم آنامولی اسکن
– سونوگرافی بیوفیزیکال
– سونوگرافی سه بعدی یا چهار بعدی (4D , 3D )