کبد
کبد بزرگترین عضو بدن و در قسمت بالا و راست شکم ، در پشت دنده ها قرار دارد . این عضو از دو قسمت عمده به نام لوب راست و چپ تشکیل شده که لوب راست از لوب چپ بزرگتر می باشد .
خونرسانی به کبد از طریق دو رگ بزرگ به نامهای ورید پورت و شریان کبدی صورت میگیرد . کبد عضوی مهم و دارای عملکردهای متنوعی است .
سرطان کبد
سرطان کبد رشد خارج از کنترل سلولهای بد خیم در کبد می باشد . سرطان کبد ممکن است به طور اولیه از سلولهای غیر طبیعی کبدی یا مجاری صفراوی منشاء گرفته و یا از کسترش سرطان عضوی دیگر به کبد ناشی می گردد . ( متاستاز ) .
شایعترین این متاستازها به کبد عبارتند از سرطانهای رکتوم , کولون , ریه , پستان , پانکراس , مری و پوست ( ملانوم بد خیم ) .
سرطان کبد در همه سنین ممکن است بروز کند ولی در مردان بالای 60 سال شایع تر است .
علائم شایع
– کاهش اشتهاو کاهش وزن
– وجود توده دردناک در طرف راست بالای شکم
– درد قسمت قسمت فوقانی شکم
– تب خفیف ,معمولا زیر 38/3 درجه سانتیگراد
– زردی چشمها و پوست
– تورم شکم در اثر تجمع مایع
– خواب آلودگی
علل
علت بروز سرطان ناشناخته می باشد . این سرطان در جمعیت هایی که میزان بروز هپاتیت ویروسی و سایر بیماریهای مزمن کبدی در آنها بالاست شایع تر است
بعد از انجام مراحل تشخیص سرطان , پزشک گزینه های مختلف درمان را بررسی می کند . درمان های مختلف سرطان کبد بر اساس نوع سرطان و میزان گسترش آن است .
سرطان کبد اولیه در مراحل ابتدایی و بعضی تومور های ثانویه را می توان باروشهای زیر کنترل و تا حدودی درمان نمود .
جراحی تومور
رادیوفرکوئنسی تومور
کرایو ابلیشن تومور
امبولیزاسیون مستقیم شریان تومور
لوبکتومی کبد
پیوند کبد
شیمی درمانی عمومی
رادیوتراپی
اولویت های درمان
پیشنهاد اول جهت درمان موفقیت آمیز , جراحی و بیرون آوردن کل تومور می باشد که در صورت امکان بهترین گزینه می باشد . در صورت عدم امکان جراحی استفاده از روش های مختلف , نظیر استفاده از جراحی گرمایشی (تخریب ضایعه با امواج رادیویی RF.A) جراحی سرمایشی (Cryoablation), شیمی درمانی عمومی , شیمی درمانی موضعی (Embolization ) , رادیو تراپی و تزریق الکل و یا پرتو درمانی سایبر نایف تومور پیشنهاد می شود .
در بعضی موارد ممکن است کل کبد برداشته شود و یک کبد پیوندی جایگزین شود . در موارد پیشرفته تر شیمی درمانی بهمراه بعضی روشهای درمانی دیگر پیشنهاد می شود که نتایج بهتری در بر خواهد داشت .
امبولیزاسیون ورید پورت جهت افزایش حجم بافت سالم کبد
عملکرد کبد در بدن انسان با حجم 30% بافت سالم امکان پذیر می باشد . در صورتیکه تومور یا متاستازهای کبدی در یکی از لوبها (چپ یا راست) مشاهده شود, می توان از این روش جهت درمان استفاده نمود . بدین ترتیب که ابتدا توسط تصویربرداری سی تی اسکن حجم لوب سالم کبد اندازه گیری می شود . اگر اندازه حجم بافت سالم بیش از 30% باشد , شرایط لوبکتومی بدون انجام امبولیزاسیون امکان پذیر می باشد . در صورتیکه حجم بافت سالم از حجم کل کبد کمتر از 30% باشد امبولیزاسیون ورید پورت جهت مسدود کردن ورید لوب درگیر (متاستاتیک) انجام می شود . که این عمل باعث افزایش جریان خون در بافت لوب سالم و در نهایت بعد از 4 تا 6 هفته باعث بزرگ شدن حجم بافت لوب سالم می گردد.
جهت تائید این مطلب انجام سی تی اسکن مجدد و ارزیابی حجم بافت سالم کبد لازم می باشد . پس از ارزیابی مجدد , بیمار آماده عمل لوبکتومی می گردد. که این روش در درمان و کنترل بیماری سرطان بسیار موثر می باشد .
روش انجام امبولیزاسیون ورید پورت
پس از انجام تصویربرداری و آزمایشات لازم , ابتدا تحت هدایت دستگاه تصویربرداری , ورید پورت مشخص شده و سوزن مخصوص بصورت مستقیم از سطح پوست وارد ورید مورد نظر کبد می گردد.
پس از قرار گیری سوزن در محل مناسب , ترکیب مواد مسدود کننده بداخل ورید انجام می شود که این عمل باعث انسداد ورید پورت و عدم خنرسانی و در نهایت کوچک شدن بافت ناسالم و بزرگ شدن بافت سالم در لوب مقابل می شود که تمامی این اعمال برای آماده شدن کبد جهت لوبکتومی بافت متاستاتیک می باشد .
لطفا توجه کنید
جهت انجام این عمل حتما لازم است بیمار تحت نظر پزشک جراح ( سرطان یا دستگاه گوارش ) باشد که بعد از انجام امبولیزاسیون , بلافاصله جراحی انجام شود .
آمادگیهای لازم جهت انجام امبولیزاسیون
– انجام سی تی اسکن جهت ارزیابی حجم کبد
– انجام تستهای کبدی
– انجام تست انعقاد خون
– همراه داشتن مدارک قبلی (سی تی اسکن , ام ار,ای و …)
– ناشتایی به مدت 6 ساعت قبل از عمل
– استحمام وزدودن موهای زائد کشاله ران راست
– حضور یک همراه جهت انجام امور اداری و همراهی بیمار
توجه کنید
*** معمولا این عمل بصورت سرپایی انجام می شود و بیمار 3 تا 4 ساعت پس از عمل مرخص می باشد . رگها ممکن است برحسب وضعیت و صلاحدید پزشک معالج بیمار نیاز به بستری شدن به مدت 24 ساعت باشد .